Πάνος Τότσικας: Σχετικά με τη Σήραγγα και τις Κυκλοφοριακές Ρυθμίσεις στην περιοχή της Ηλιούπολης.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΣΗΡΑΓΓΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ

Κείμενο προτάσεων για το συνολικό κυκλοφοριακό ζήτημα στη περιοχή, που κατατέθηκε τον Ιανουάριο του 2011 από την «Διαδημοτική Επιτροπή για την προστασία του Υμηττού»:
Η Αθήνα τις τελευταίες δεκαετίες επεκτάθηκε αδιάκοπα προς όλες τις κατευθύνσεις, υπερβαίνοντας τα περιορισμένα όρια του «λεκανοπεδίου» που περικλείεται μεταξύ Υμηττού, Πεντέλης, Πάρνηθας, και Ποικίλου Όρους. Η συσσώρευση πληθυσμού και δραστηριοτήτων στον ευρύτερο χώρο της Αττικής, επέβαλε την δημιουργία νέων μεταφορικών υποδομών. Η λειτουργία του Μετρό, όπου αυτό επεκτάθηκε, και του Προαστιακού τραίνου, συνέβαλε σημαντικά στις μετακινήσεις των κατοίκων. Ωστόσο, κυρίαρχο μεταφορικό μέσο παραμένει το Ι.Χ αυτοκίνητο, με αποτέλεσμα την ολοένα και μεγαλύτερη κυκλοφοριακή συμφόρηση τις ώρες αιχμής σε εκτεταμένες περιοχές του λεκανοπεδίου, και όχι μόνο.

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: Τα τελευταία χρόνια η μέση ετήσια αύξηση των Ι.Χ ήταν 6,5% περίπου, όταν ο πληθυσμός της χώρας αυξήθηκε μόλις 0,5% περίπου. Στο λεκανοπέδιο της Αθήνας, κυκλοφορεί το 45% περίπου του συνόλου των οχημάτων. Ο κορεσμός της κυκλοφορίας στους βασικούς οδικούς άξονες της πρωτεύουσας το 2010 υπολογίζονταν στο 78-95 %. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, οι ¨Ελληνες κάνουν υπερδιπλάσια χρήση του Ι.Χ σε σχέση με τους υπόλοιπους ευρωπαίους.

Είναι προφανές ότι τα σημερινά κυκλοφοριακά αδιέξοδα στην πρωτεύουσα, οφείλονται στην κυρίαρχη και αναπόφευκτη σε σημαντικό βαθμό επιλογή μετακίνησης του πληθυσμού μέσω των Ι.Χ. αυτοκινήτων. Δεδομένου ότι ο δείκτης ιδιοκτησίας στη χώρα μας κινείται ακόμα σε μεσαία επίπεδα σε σχέση με άλλες αναπτυγμένες Ευρωπαϊκές χώρες, είναι βέβαιο ότι τα κυκλοφοριακά προβλήματα για την Αθήνα τα επόμενα χρόνια θα oξυνθούν ακόμη περισσότερο, στον βαθμό που δεν θα υπάρξουν διαφορετικές πολιτικές επιλογές για τις μετακινήσεις μας.
Νέοι αυτοκινητόδρομοι στον Υμηττό

Ο υφιστάμενος οδικός άξονας Λεωφ. Κατεχάκη - Καρέα - Λεωφ. Αλίμου, αποτελεί σήμερα την «Περιφερειακή Λεωφόρο» σύνδεσης των βορειοανατολικών με τις νοτιοανατολικές περιοχές του λεκανοπεδίου και συνδέεται με την Αττική Οδό στο ύψος της Καισαριανής. Τμήμα αυτού του οδικού άξονα διέρχεται από τον αστικό ιστό των Δήμων Βύρωνα (Καρέας), Ηλιούπολης και Αργυρούπολης.

Η προγραμματισμένη επέκταση της Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου στον Υμηττό προς τα νότια, στον δασικό χώρο πάνω από την Καισαριανή, τον Βύρωνα (Καρέα), την Ηλιούπολη και την Αργυρούπολη, εμφανίζεται ως ένα έργο περιβαλλοντικό, αναγκαίο και αναπόφευκτο, το οποίο θα αντιμετωπίσει τα υφιστάμενα σήμερα προβλήματα στις αστικές περιοχές όπου υπάρχει διερχόμενη υπερτοπική κυκλοφορία. Ακόμη, η νέα Περιφερειακή Λεωφόρος εκτιμάται ότι θα εξασφαλίσει μεγάλη ταχύτητα κυκλοφορίας, ενώ προβλέπεται η σύνδεση της με τον προγραμματιζόμενο νέο οδικό άξονα, ο οποίος , μέσω σήραγγας θα τέμνει κάθετα τον Υμηττό και θα καταλήγει επιφανειακά μέχρι τo Kορωπί και το νέο αεροδρόμιο στα Σπάτα.

Εξ’ άλλου, φαίνεται να μην προωθούνται προς το παρόν τα σχέδια επέκτασης της Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου Υμηττού πάνω από την Άνω Γλυφάδα, καθώς και της κατασκευής μιας Νοτιο- Ανατολικης Περιφερειακής Λεωφόρου στον Υμηττό πάνω από το Κορωπί, μέχρι την παραλία της Αγ. Μαρίνας, ακόμη και μιας Βορειοανατολικής Περιφερειακής Λεωφόρου στον Υμηττό πάνω από τα Γλυκά Νερά, μέχρι το Κορωπί.

Είναι προφανές ότι όλοι αυτοί οι προβλεπόμενοι αυτοκινητόδρομοι θα προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις στον δασικό χώρο του Υμηττού, ακόμη και όταν υπογειοποιηθούν κάποια μικρότερα ή μεγαλύτερα τμήματα τους. Διότι, για την κατασκευή και την λειτουργία τους απαιτούνται εκτεταμένες εκχερσώσεις δασικής βλάστησης, τοιχία αντιστήριξης, γέφυρες, υπέργειοι ανισόπεδοι κόμβοι σύνδεσης με τα τοπικά οδικά δίκτυα των Δήμων που περιβάλλουν τον Υμηττό κλπ. Επίσης απαιτούνται υπέργειοι σταθμοί διοδίων, δεδομένου ότι προβλέπεται οι νέοι αυτοκινητόδρομοι να κατασκευαστούν με τη μέθοδο Σ.Δ.Ι.Τ. (Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα), που σημαίνει ότι όσοι κινούνται σ’ αυτούς θα πληρώνουν νέα διόδια. Aκόμη, οι νέοι αυτοκινητόδρομοι στον Υμηττό, ενδέχεται να ενταχθούν στον λεγόμενο νόμο «fast track», εφόσον τα «μεγάλα έργα» προβάλλονται και ως «αναπτυξιακά» που συμβάλλουν στο ξεπέρασμα της σημερινής οικονομικής κρίσης.

Αξίζει να επισημανθεί ότι ο Υμηττός είναι ένα βουνό με ιδιαίτερη αρχαιολογική και μνημειακή αξία που συνδέεται με την ιστορία της Αθήνας, καθώς και ότι οι νέοι αυτοκινητόδρομοι στον Υμηττό θα διέρχονται από περιοχές που έχουν ενταχθεί στο Δίκτυο NATURA 2000, λόγω της ιδιαίτερης αξίας όσον αφορά την ορνιθοπανίδα και την χλωρίδα του βουνού.

Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η προγραμματιζόμενη επέκταση της Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου στον Υμηττό, δεν συνεπάγεται την κατάργηση της λειτουργίας του σημερινού οδικού άξονα Λεωφ. Κατεχάκη - Καρέα- Λεωφ. Αλίμου, όπως ισχυρίζονται ή φαντάζονται κάποιοι. Απλώς θα υπάρξει μια πρόσκαιρη ανακούφιση σε επιβαρημένες σήμερα περιοχές (στην Ηλιούπολη και στην Αργυρούπολη), η οποία πολύ σύντομα θα εξουδετερωθεί από την κυκλοφορία εκατοντάδων χιλιάδων νέων Ι.Χ. αυτοκινήτων στην Αττική. Ακόμη, φαίνεται ότι η δημιουργία ενός νέου πολεοδομικού συγκροτήματος στον χώρο του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού και στην παραλία του Σαρωνικού, όπως σχεδιάζονταν από τις προηγούμενες αλλά και την σημερινή κυβέρνηση, αποτελεί έναν καθοριστικό παράγοντα για την κατασκευή ενός νέου αυτοκινητόδρομου στον Υμηττό.

Με βάση όλα όσα αναφέρονται παραπάνω, πιστεύουμε ότι πρέπει να αποτραπεί η κατασκευή νέων αυτοκινητόδρομων στον Υμηττό και να προωθηθεί η διαφορετική διαχείριση του υφιστάμενου οδικού δικτύου της περιοχής, η ενίσχυση των δημόσιων μεταφορικών μέσων και κυρίως των μέσων σταθερής τροχιάς, η δημιουργία εκτεταμένου δικτύου λεωφοειολωρίδων και ποδηλατόδρομων, η απελευθέρωση των δρόμων και των πεζοδρομίων από παράνομα σταθμευμένα Ι.Χ αυτοκίνητα.

Δηλαδή αυτό που έχει προτεραιότητα είναι η διαμόρφωση μιας διαφορετικής πολιτικής από την σημερινή για τις μετακινήσεις στην πρωτεύουσα, η οποία θα προστατεύει το περιβάλλον και θα σέβεται την ιστορική κληρονομιά, μιας πολιτικής η οποία δεν θα παραχωρεί τους δημόσιους δρόμους σε ιδιώτες για εκμετάλλευση, μιας πολιτικής που δεν θα πριμοδοτεί την χρήση του Ι.Χ. αλλά τα δημόσια μεταφορικά μέσα.

Τι προτείνουμε

Για την αντιμετώπιση των άμεσων και οξυμένων προβλημάτων που προέρχονται από την διερχόμενη υπερτοπική κυκλοφορία Ι.Χ οχημάτων στους Δήμους Καισαριανής, Βύρωνα, Ηλιούπολης και Αργυρούπολης, αντί μιας νέας Δυτικής Περιφερειακής Λεωφόρου στον Υμηττό, που θα αποτελεί επέκταση της υφιστάμενης Αττικής Οδού, προτείνουμε:

1.Την υπόγεια σύνδεση της απόληξης της υφιστάμενης Αττικής Οδού με το κέντρο της Αθήνας (περιοχή Μιχαλακοπούλου- Χίλτον και όχι με την Λεωφ.Ούλαφ Πάλμε , όπως προβλέπεται), ώστε να αποτραπεί η σημερινή υπερτοπική κυκλοφορία οχημάτων από την Λεωφόρο Εθνικής Αντίστασης της Καισαριανής.

2.Την υπόγεια σύνδεση του υφιστάμενου οδικού άξονα Κατεχάκη –Καρέα με την Λεωφόρο Βουλιαγμένης όπως προβλέπεται και από το ισχύον Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας (ενδιάμεσος δακτύλιος) καθώς και από το ισχύον Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο Ηλιούπολης.

3.Την αναβάθμιση του ρόλου και της λειτουργίας της Λεωφόρου Βουλιαγμένης, μετά την συμβολή της με το ρέμα της Πικροδάφνης, ως άξονα υπερτοπικής κυκλοφορίας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τις προβλέψεις των κυκλοφοριακών φόρτων μετά την επικείμενη επέκταση του Μετρό μέχρι τον χώρο του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού.

4.Την ακύρωση της λειτουργίας ως υπερτοπικού, του σημερινού οδικού άξονα Καρέα – Λεωφ.Αλίμου, που διέρχεται μέσα από την Ηλιούπολη και την Αργυρούπολη, με κατεύθυνση την κάλυψη μόνο τοπικών αναγκών.

5.Την δημιουργία μιας νέας λεωφορειακής γραμμής – εξπρές από την Γλυφάδα μέχρι την Λεωφόρο Μεσογείων (Μετρό Κατεχάκη), μέσω μιας ειδικής λεωφορειολωρίδας, με μια στάση σε κάθε ενδιάμεσο Δήμο και σύνδεση με τοπικές δημοτικές λεωφορειακές γραμμές.

6.Ακόμη, έχει προταθεί και η μελλοντική επέκταση του προαστιακού σιδηρόδρομου από το αεροδρόμιο των Σπάτων μέχρι το πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού.

Οι παραπάνω, προτάσεις, διατυπωμένες από φορείς και πολίτες που συμμετέχουν στην «Διαδημοτική», αποτελούν μια πρώτη βάση συζήτησης, ώστε να οριστικοποιηθούν οι τελικές θέσεις και οι προτάσεις μας.
30 Ιανουαρίου 2011
Πάνος Τότσικας
Πολεοδόμος -Περιβαλλοντολόγος