Πρόσκληση
Σε Εκδήλωση Τιμής Και Μνήμης
Για Την 82η Επέτειο Της Μάχης Της Κρήτης
& 12 Μικρές Αναφορές Σε Αυτούς Που Δεν Δείλιασαν
Από Την Περσινή Ανάρτηση Του Συλλόγου Στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
Ο Σύλλογος Κρητών Ηλιούπολης σας προσκαλεί στον εορτασμό της 82ης επετείου της Μάχης της Κρήτης την Κυριακή 28/5/2023 στις 10:00π.μ. στον ιερό ναό Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης Ηλιούπολης.
Μετά την επιμνημόσυνη δέηση για τους πεσόντες , χορευτικά και μουσικά συγκροτήματα του συλλόγου μας θα παρουσιαστούν στον υπόγειο χώρο του ναού.
Θα ακολουθήσει κρητικό κέρασμα!!
Θα χαρούμε να σας έχουμε κοντά μας....
ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (20 Μαίου-1 Ιουνίου 1941)
81 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης
12 ημέρες ηρωισμού και αυταπάρνησης
12 μικρές αναφορές σε αυτούς που δεν δείλιασαν...
"Χίτλερ να μην το καυχηθείς πως πάτησες την Κρήτη
ξαρμάτωτη την ηύρηκες και λείπαν τα παιδιά τζη.
Στα χιόνια πολεμούσανε πάνω στην Αλβανία
μα πάλι πολεμήσανε για την ελευθερία.
Χίτλερ να μην το καυχηθείς…"
"Κρήτη μου όμορφο νησί, που ‘γραψες Ιστορία,
δίχως στρατό πολέμησες μιαν αυτοκρατορία!
Τση Κρήτης τ’ Άγια Χώματα, όπου κι αν εντασκάψεις,
Αίμα παλικαριών θα βρεις, κόκκαλα θα ξεθάψεις…”
…Οι Άγγλοι και οι Αυστραλοί, κ' οι Ζηλανδοί ομάδι,
αντάμα με τους Έλληνες πηγαίνουνε στον Άδη.
Τέτοια ψυχή, τέτοια καρδιά, και λεβεντιά δεν είδα.
Η Κρήτη σαν να ήτονε δικήτωνε πατρίδα.
Και πολεμούσανε κι αυτοί ως ότου σκοτωθήκαν,
Κι όσοι δεν αποθάνασι αιχμάλωτοι πιαστήκαν…”
“Φωνή και κλάημαν άκουσα στου Γαλατά το λόφο,
μη Χάροντας επέρασε, θανατικό μην ήρθε;
Μουδέ ο Χάρος πέρασε, θανατικό δεν ήρθε
μόνο φονιάδες ήρθανε απού τη Γερμανία.
Σφάζουνε, καίνε στα χωριά, τσι εκκλησιές μολύνουν,
τα δέντρα μαραθήκανε και τα πουλιά σιγήσα
κ’ οι ποταμοί στερέψανε απ’ τον πολύ τον πόνο…”
“Βαρύ ντουφέκι ρίχνεται 'ς τσ’ Αχλάδας το μιτάτο
οι Γερμανοί ανέβηκαν ανίχνεψη να κάμουν
κ’ εκειδά τσι μπλοκάρανε καμπόσοι παιγνιδιώτες
λογαριασμό των – ε ζητάν εις τάχουν καμωμένα:
γιατί χαλούνε τα χωριά, τα σπίθια γιάντα καίσι;
γιάντα τα γυναικόπαιδα στη μπαταρία βάνουν;
Εδά θα σας – ε δείξουμε πως πολεμούν οι γι – άντρες…”
“…Απού την Κάντανο ’ρχομαι κι απού τ’ Αποπηγάδι.
Δε με ρωτατ’ ηντά ’παθα, δε με ρωτατ’ ηντά ’δα;
Είδα τα σπίθια τρόχαλο, τσ’ αυλές χορταριασμένες
κι άκουσα στα χαλάσματα, κι έκραζαν νυχτοπούλια!
Κι εκειά στο έμπα του χωριού νιους Γερμανού το μνήμα
και δίπλα μαρμαρόπλακα που γράφει αυτά τα λόγια:
«Επά ’τανε η Κάντανο και καταστρέψαμέ ντη
και μπλειό δε θα ξαναχτιστή, κι έρημη θ’ απομείνει
γιατί ’καμε βαρειές ζημιές στου Γερμανού τ’ ασκέρι».
Μα η Κάντανο εχτίστηκε καλύτερ’ από πρώτα…”
“Παιδιά, κ’ 'ηντα ’ναι οι μπαλωτές, στον κάμπο οι καμπάνες,
άτζεμπα γάμο κάνουνε ή πανηγύρι έχουν;
Ούτε και γάμο κάνουνε, ούτε και πανηγύρι,
μόνο επέσαν Γερμανοί από τ’ αεροπλάνα
κι αρχίσανε τον πόλεμο στον κάμπο οι καμπίτες…”
*Στη φωτογραφία ένας περήφανος Κρητικός κοιτάζει αγέρωχα τον κατακτητή.
Η φωτογραφία τραβήχθηκε από τον ναζί αξιωματικό Rudy Schwartz.
ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (20 Μαίου-1 Ιουνίου 1941)
81 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης
12 ημέρες ηρωισμού και αυταπάρνησης
12 μικρές αναφορές σε αυτούς που δεν δείλιασαν...
Ξημερώματα 20ης Μαΐου 1941. Υπό την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Ερμής», οι Γερμανοί ξεκινούν αεραπόβαση για την κατάληψη της Κρήτης.
Για πρώτη φορά στα πολεμικά χρονικά επιχειρείται μία τόσο μεγάλης κλίμακας επίθεση από αέρος.
Έχοντας ήδη κατακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, η νίκη αναμένεται να είναι μία εύκολη υπόθεση λίγων ωρών για τον πιο καλά εξοπλισμένο στρατό της εποχής.
Η ελίτ της πολεμικής μηχανής της Ναζιστικής Γερμανίας, οι Αλεξιπτωτιστές της παντοδύναμης Luftwaffe, επιστρατεύονται για την άμεση κατάληψη του στρατηγικής σημασίας νησιού.
Όμως, οι υπολογισμοί τους αποδεικνύονται λανθασμένοι!
Οι σχεδιαστές της Γερμανικής επίθεσης πιστεύουν ότι οι Κρητικοί, γνωστοί για τις δημοκρατικές και αντιμοναρχικές τους πεποιθήσεις, θα υποδεχτούν τους Γερμανούς ως ελευθερωτές και θα θελήσουν να συμμετάσχουν στην «ευνοϊκή» συμφωνία που απολαμβάνει η ηπειρωτική Ελλάδα!
Υποτιμούν όμως σοβαρά το βάθος του πατριωτισμού των Κρητικών.
Οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές, όχι μόνο δεν βρίσκουν συμπαθή πληθυσμό ή φιλικούς αντάρτες, όπως τους είχαν ενημερώσει, αλλά αντιμετωπιζουν μια παλλαϊκή αντίσταση όπου νέοι, γέροι, γυναίκες, παιδιά, παπάδες, καλόγεροι πολεμούν με ό,τι έχουν διαθέσιμο, από παμπάλαια όπλα μέχρι κασμάδες, δρεπάνια, πιρούνες, μαγκούρες και πέτρες!
ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (20 Μαίου-1 Ιουνίου 1941)
81 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης
12 ημέρες ηρωισμού και αυταπάρνησης
12 μικρές αναφορές σε αυτούς που δεν δείλιασαν...
«Θυμάμαι εκείνες τις ημέρες και τώρα ακόμα κοιτώ προς τον ουρανό. Έβλεπα παντού αεροπλάνα και λίγο μετά, τα αλεξίπτωτα. Ακούγαμε το θόρυβο από τα στούκας και τα μεγάλα αεροπλάνα. Στην αρχή φοβήθηκα και εγώ αλλά και οι άλλοι χωριανοί. Μετά άρχισαν να χτυπούν οι καμπάνες την ώρα που έπεφταν οι βόμβες».
«Ο κόσμος ξεσηκώθηκε. Με χαρά και ψυχή, κάποιοι τραγουδούσαν. Ο μεγαλύτερος αδελφός μου 20 χρόνων τότε αποχαιρέτησε την μάνα μου. "Μάνα πάω με τους άλλους στην πλατεία". Πήρε τον κατήφορο προς τα εκεί. Όπλα δεν υπήρχαν, μόνο κάτι μονόκανα και κάτι τσιφτέδες. Οι περισσότεροι κρατούσαν γκράδες και μαγκούρες. Πήρανε το δρόμο για τον Κερίτη και το Μάλεμε για να συναντήσουν τους άλλους, να πολεμήσουν όλοι μαζί».
Σταύρος Παπουτσάκης (1924-2019) από τα Μεσκλά Χανίων, 17 ετών τότε
ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (20 Μαίου-1 Ιουνίου 1941)
81 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης
12 ημέρες ηρωισμού και αυταπάρνησης
12 μικρές αναφορές σε αυτούς που δεν δείλιασαν...
Ο Γιάννης Αλιφιέρης, δάσκαλος από την Παλιόχωρα Χανίων, 22 χρονών τότε, θυμάται.
«Χαρακτηριστικά θυμούμαι από το Προδρόμι ένας νεαρός 17-18 και είχε φτιάξει ένα ραβδί σα σπάθη, ένα μακρύ ραβδί σα σπαθί. Τα λέγανε σπαθοράβδια και το βάστα σα όπλο. Δεν είχε τουφέκι ο κακόμοιρος, τίποτε.
Γιατί δυστυχώς η δικτατορία Μεταξά είχε μαζέψει τα όπλα και όλα και τα'χαν παραδώσει και ο πατέρας μου είχε ένα παλιό γκρα από την Επανάσταση του ’97 και λοιπά που χε λάβει μέρος και το παρέδωσε.
Βαστούσε λοιπόν και του λέει κάποιος εκεί.
‘Ήντα 'ναι μωρέ τούτο; Με τούτο να θα πολεμήσεις τσι Γερμανούς";
"Με τούτο νε θα βρω τουφέκι από τσι Γερμανούς".
Μου κανε εντύπωση η απάντηση του νεαρού αυτού παιδιού».
ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (20 Μαίου-1 Ιουνίου 1941)
81 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης
12 ημέρες ηρωισμού και αυταπάρνησης
12 μικρές αναφορές σε αυτούς που δεν δείλιασαν...
Μαρτυρία από το Κολυμπάρι Χανίων (Μάιος 1941)
Μια ομάδα από Γερμανούς αλεξιπτωτιστες είχε οχυρωθεί σε ένα σπίτι του χωριού.
Η δασκάλα του χωριού άρπαξε ένα κυνηγετικό όπλο. Ξεσήκωσε τους καλογήρους της Μονής και πολιόρκησε τους Γερμανούς.
Η μάχη ήταν άνιση.
Οι Γερμανοί ήταν πάνοπλοι. Είχαν αυτόματα.
Η δασκάλα με τους καλόγερους, μόνο δίκανα. Πώς να τους βγάλει από το σπίτι?
Επιστράτευσε μια κυψέλη από μέλισσες!! Τις έριξε από την καμινάδα του τζακιού. Οι Κρητικές μέλισσες όρμησαν εξαγριωμένες στους Γερμανούς που αναγκάστηκαν να βγούν από το σπίτι ...
Δεν έμεινε κανείς τους ζωντανός!
ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (20 Μαίου-1 Ιουνίου 1941)
81 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης
12 ημέρες ηρωισμού και αυταπάρνησης
12 μικρές αναφορές σε αυτούς που δεν δείλιασαν...
Ανώνυμες μαρτυρίες...
"Οι Γερμανοί κάψανε το σπίτι μου... Κάψανε τα ζωντανά μου... Κατακτητές είναι, ήντα περιμένεις από δαύτους... Πάμε μπρε να πολεμήσομε, να μη σκιαχτούν οι ποθαμένοι μας από την κούραση που μας έμπεψεν ο φόβος... ώφου θε μου και γιάντα μας το φύλαες τούτονα το χρέος στη νταγιαντισμένη μας ζωή...".
"Ο παππούς μου ήταν η μορφή ενός φλογερού πατριώτη. Όταν έφευγε για τη Μάχη της Κρήτης, έλεγε σε όλους: 'Άντες να πάμε να πολεμήσουμε'... Μα όταν ο φίλος του του λέει πως θα πάει μαζί του, του είπε... 'Αδερφέ μου, εκεί που πάω μην έρθεις διότι κι εγώ ακόμη δε γιαγέρνω'. Όμως ο φίλος του δε δίστασε ούτε στιγμή και τον ακολούθησε.
ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (20 Μαίου-1 Ιουνίου 1941)
81 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης
12 ημέρες ηρωισμού και αυταπάρνησης
12 μικρές αναφορές σε αυτούς που δεν δείλιασαν...
Ένας αλεξιπτωτιστής, που έπεσε στο δρόμο Σούδας - Χανίων, βρέθηκε με το πολυβόλο απέναντι σε μια ομάδα γερόντων που κάθονταν στο καφενείο. Πάτησε τη σκανδάλη και άρχισε να σκοτώνει. Την άλλη στιγμή, τον έφτασε ο Καπετάν Μανούσος, ένας Σφακιανός, δυο μέτρα. Δεν είχε όπλο μαζί του, παρά κρατούσε μια μυτερή πέτρα. Πριν να προλάβει ο Γερμανός να γυρίσει το όπλο προς το μέρος του, τον είχε αναποδογυρίσει και τον είχε σκοτώσει με την πέτρα. Ύστερα, πήρε το πολυβόλο, έτρεξε στον κάμπο κι άρχισε να θερίζει τους Γερμανούς, που έτρεχαν εδώ κι εκεί, προσπαθώντας να βρουν τους συντρόφους τους.
Οι Γερμανοί έψαξαν να τον βρουν, αλλά τον Καπετάν Μανούσο τον είχαν καταπιεί τα βράχια του Ψηλορείτη. Τότε, η γερμανική διοίκηση τοιχοκόλλησε μια προειδοποίηση που έλεγε περίπου αυτά: "Αν δεν παρουσιαστείς σε 48 ώρες, θα τουφεκίσουμε 50 αθώους. Διάλεξε".
Κι ο Καπετάν Μανούσος, γνήσιο παιδί της Κρήτης, διάλεξε.
Φόρεσε ένα μαύρο πουκάμισο, αποχαιρέτησε τη γυναίκα του και τα παιδιά του και παραδόθηκε.
Τον τουφέκισαν το ίδιο βράδυ.
Την ώρα που τον ετοίμαζαν για την εκτέλεση, ο Μανούσος ξεφλούδιζε ένα πορτοκάλι.
"Δεν φοβάσαι βρε θηρίο;" τον ρώτησε ένας χωροφύλακας. "Τι έχεις μέσα σου; Πέτρα;"
Ο Μανούσος τον κοίταξε αυστηρά: "Πολλά λες", του είπε.
Καπετάν Μανούσος, πρώτος ξάδελφος του "Καπετάν Μιχάλη"!
ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (20 Μαίου-1 Ιουνίου 1941)
81 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης
12 ημέρες ηρωισμού και αυταπάρνησης
12 μικρές αναφορές σε αυτούς που δεν δείλιασαν...
Μαρτυρία Γερμανού αξιωματικού αλεξιπτωτιστή
Γαλατάς Χανίων, Μάιος 1941
“Στο λιγοστό φως της ημέρας θυμάμαι που πετάχτηκε σαν αγρίμι μέσα από τους αγκαθωτούς θάμνους, σαν αστραπή, μια λεβεντόκορμη σιλουέτα, στα μαύρα ντυμένη, με ψηλές μπότες και σαρίκι στο κεφάλι, και, δίχως καθυστέρηση, φύτεψε με το γερμανικό αυτόματο που κρατούσε, πέντε σφαίρες στο στομάχι δύο αλεξιπτωτιστών μας.
Πριν προλάβουμε να αντιδράσουμε, έπεσε κάτω, γλιστρώντας σαν φίδι μέσα στους θάμνους, με δαιμονισμένη ταχύτητα. Αντιδρώντας γρήγορα, τον κυκλώσαμε και προσπαθήσαμε να τον εξουδετερώσουμε. Όταν έφτασα κοντά του δεν είχε ακόμα πεθάνει. Τα μάτια του ανοικτά, κατάμαυρα, λες και φοβέριζε τον ερχομό του θανάτου. Όλο σχεδόν το κορμί του ήταν χτυπημένο από τα θραύσματα της χειροβομβίδας.
Τον σήκωσα και ακούμπησα την πλάτη του στον κορμό μιας χοντρής ελιάς. Ειλικρινά, με είχε συναρπάσει η τακτική που μαχόταν. Θα ήταν περίπου 18 χρονών.
Πριν ξεψυχήσει, κοίταξε βαθιά μέσα στα μάτια τον στοχασμό μου και χαμογέλασε. Ξαφνιάστηκα. Δεν ξέρω αν χαμογελούσε σε εμένα ή στον θάνατο, που φτερούγιζε για να τον πάρει. Σήκωσε με κόπο το δεξί του χέρι, πήρε από το λαιμό του ένα σταυρό που κρεμόταν, τον φίλησε και έγειρε το κεφάλι πλάγια, ξεψυχώντας με καρφωμένο στα χείλη του το χαμόγελο.
Όμως, η έκπληξή μου έμελλε να κορυφωθεί, όταν, τραβώντας το σαρίκι του για να τον ξαπλώσω χάμω, ξεχύθηκαν από το κεφάλι του μισό μέτρο κατάμαυρα μαλλιά. Τότε μόνο κατάλαβα πως ήταν γυναίκα!
Βουβάθηκα! Ήταν κάτι που δεν περίμενα. Ένοιωσα στο λαιμό μου ένα κόμπο να με πνίγει. Ήταν η πρώτη φορά που συνειδητοποίησα ότι οι μοίρα μας θα ήταν πολύ δύσκολη στην Κρήτη. Έφυγα, αφήνοντας τη σκέψη μου κάτω από τη γέρικη ελιά, στη νεκρή κοπέλα!”
ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (20 Μαίου-1 Ιουνίου 1941)
81 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης
12 ημέρες ηρωισμού και αυταπάρνησης
12 μικρές αναφορές σε αυτούς που δεν δείλιασαν...
Μανώλης Σκουλάς για τον προπαππού του Γιώργο Σκουλά ή Τζαβελάκη (Ανώγεια 1888-Λατζιμάς Μυλοποτάμου 1941)
"Ο παππούς σκοτώθηκε πολεμώντας στα 53 του χρόνια. Μόλις έμαθε για τους αλεξιπτωτιστές, έφυγε από το χωριό από τα Ανώγεια για το Ρέθυμνο να πολεμήσει. Πήρε μαζί του τον φίλο του Καλομοίρη και όπως πηγαίνανε προς Ρέθυμνο συναντήσανε τον Κώστα Κανάκη και όλοι μαζί φτάσανε στον Λατζιμά. Δυο μέρες πολεμούσανε με το μαχαίρι και ελάχιστα πολεμοφόδια. Κατά την ώρα της Μάχης εντόπισαν δυο Γερμανούς που είχαν ένα πολυβόλο σε μία πέτρινη μάντρα που αρμέγανε τα πρόβατα. Οι τρεις φίλοι σκοτώσανε τον έναν Γερμανό. Λέει τότε ο παππούς ο Τζαβελάκης. 'Θα πάω να κάμω τον άλλο σκαφτό'. Την ώρα που έμπαινε στην μάντρα ο Γερμανός τον βάρεσε στο πόδι, γυρνάει και το πολυβόλο και τον σκοτώνει. Ήταν ο τρόπος που πολεμούσε τέτοιος που έχουνε γραφτεί δύο τραγούδια για τον Τζαβελάκη".
Στη φωτογραφία, αντάρτες στην κατοχή από το αρχείο του Αντώνη Εργαζάκη. Αριστερά και δεξιά Ιωάννης και Εμμανουήλ Βαρδουλάκης του Παύλου από τους Ανύδρους και στο κέντρο Κοντεκάκης Ιωάννης του Γεωργίου από τα Καμάρια Σελίνου. Η φωτογραφία έχει τραβηχτεί στο χωριό Άνυδρους Παλαιοχώρας Χανίων Κρήτης.
ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (20 Μαίου-1 Ιουνίου 1941)
81 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης
12 ημέρες ηρωισμού και αυταπάρνησης
12 μικρές αναφορές σε αυτούς που δεν δείλιασαν...
Φουρνές Χανίων (Μάιος 1941)
- Πού είναι οι γιοί σου? ρώτησε ο Γερμανός αξιωματικός μία μάνα.
- Στα Βουνά, άμε να τσι βρεις
-Πες μου που είναι ??
-.....
-Θα σε σκοτώσω!
-Αν είσαι άνδρας δεν με σκοτώνεις, οι άνδρες δεν σκοτώνουν γυναίκες, αλλά κι αν με σκοτώσεις, έχω 5 γιούς για να εκδικηθούν!
ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (20 Μαίου-1 Ιουνίου 1941)
81 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης
12 ημέρες ηρωισμού και αυταπάρνησης
12 μικρές αναφορές σε αυτούς που δεν δείλιασαν...
Κατά τη Μάχη της Κρήτης και την γερμανική κατοχή στη συνέχεια αναπτύχθηκαν δεσμοί. Οι Κρητικοί έχοντας τα στρατευμένα παιδιά τους ακόμα εγκλωβισμένα στην υπόλοιπη Ελλάδα εξ αιτίας του Ελληνο-ιταλικού πολέμου, μπορούσαν να νιώσουν πολύ καλά όλα αυτά τα παιδιά της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Αγγλίας όπου κάπου μακριά κάποια οικογένεια, κάποια μάνα τους περίμενε.
Αμέσως μετά την κατάρρευση του μετώπου, ο πόλεμος συνεχίστηκε, αλλά με άλλη μορφή πλέον. Το να κρύψεις από την αιχμαλωσία των Γερμανών και να φιλοξενήσεις φυγάδες στρατιώτες, μέχρι την ημέρα που κάποιο μέσον θα τους μετέφερε στην Μέση Ανατολή, αυτό ήταν μία μορφή εξαιρετικά ριψοκίνδυνης ”υιοθεσίας”
Στη φωτογραφία Κρήτες βοσκοί που βοήθησαν Νεοζηλανδούς να αποφύγουν τη σύλληψη μετά τη μάχη για την Κρήτη
ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (20 Μαίου-1 Ιουνίου 1941)
81 χρόνια από την Μάχη της Κρήτης
12 ημέρες ηρωισμού και αυταπάρνησης
12 μικρές αναφορές σε αυτούς που δεν δείλιασαν...
Ουίνστον Τσόρτσιλ: «Στην Κρήτη, ο Γκέρινγκ επέτυχε μια Πύρρειο νίκη, διότι με τις δυνάμεις που σπατάλησε εκεί θα μπορούσε εύκολα να κατακτήσει την Κύπρο, τη Συρία, το Ιράκ και ίσως ακόμη και την Περσία».
Αδόλφος Χίτλερ: «Η Κρήτη αποδεικνύει ότι οι αλεξιπτωτισταί ανήκουν πλέον εις το παρελθόν, διότι η επιτυχία του όπλου αυτού εξαρτάται από τον αιφνιδιασμόν, έναν παράγοντα δηλαδή που έχει εκλείψει πλέον».
Άλαν Κλαρκ ( Βρετανός ιστορικός): «Πόσο διαφορετικός θα ήταν ο ρους της ιστορίας, εάν ένα χρόνο πριν οι κάτοικοι της Δύσεως είχαν δείξει το ίδιο θάρρος με τους Κρητικούς κατά την εισβολή των Γερμανών στα εδάφη τους»;
Στρατηγός Φράιμπεργκ (διοικητής συμμαχικών δυνάμεων στην Κρήτη): «Ολίγα έθνη έχουν τα ευγενικά προτερήματα των Κρητικών»
TIMES του Λονδίνου: «Η Μάχη της Κρήτης υπήρξε το συναρπαστικότερο γεγονός του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. και η αποθέωση του ανθρώπινου ηρωισμού»
Ραδιοφωνικός σταθμός Μόσχας: «Επολεμήσατε άοπλοι εναντίον πανόπλων και ενικήσατε. Μικροί εναντίον μεγάλων και επικρατήσατε. Δεν ήτο δυνατόν να γίνει άλλως, διότι είσθε Έλληνες. Εκερδίσαμεν χρόνον διά να αμυνθώμεν. Ως Ρώσοι και ως άνθρωποι σας ευγνωμονούμε.»
Τζόζεφ Γκέμπελς : «Προχωρούμε αργά στην Ελλάδα… Οι Έλληνες είναι γενναίοι μαχητές…. Τα καταληφθέντα χαρακώματα είναι γεμάτα πτώματα… Και αυτός ο Φύρερ θαυμάζει ιδιαιτέρως το θάρρος των Ελλήνων. Ίσως υπάρχει ακόμη ένα ίχνος της παλαιάς ελληνικής καταγωγής σ’ αυτούς.»
Στρατάρχης Ουέιβελ: «Οι απώλειες των Γερμανών στην Κρήτη έσωσαν τη γενική κατάσταση στη Μεσόγειο, διότι καταστράφηκε το μεγαλύτερο μέρος των αεραγημάτων του εχθρού και μέγας αριθμός αεροπλάνων. Προθύμως αναγνωρίζομεν ότι οι Έλληνες σύμμαχοί μας είναι οι πρώτοι που τας υπερόχους νίκας των εις την Βόρειον Ήπειρον άνοιξαν τον δρόμον και κατάφερον πλήγματα κατά της φασιστικής Ιταλίας. Αι επιτυχίαι δεν είχαν μόνον τοπικήν σημασίαν, αλλά επηρέασαν την όλην εξέλιξιν του πολέμου. Η άμυνα της Κρήτης έσωσε την Κύπρον, την Συρίαν, το Ιράκ και ίσως το Τομπρούκ».
Γερμανός Πτέραρχος Φον Στούντεντ: «Δι εμέ ως διοικητής των Γερμανικών μονάδων αλεξιπτωτιστών που κατέλαβαν την Κρήτη, το όνομα της νήσου αυτής συνδέεται με πικρές αναμνήσεις. Ομολογώ ότι επλανήθηκα στους υπολογισμούς μου όταν συνεβούλευσα αυτήν την επίθεση. Αποτέλεσμα ήταν όχι μόνο να χάσω πολύτιμους αλεξιπτωτιστές, τους οποίους θεωρούσα παιδιά μου, αλλά και να εκλείψουν πλέον οι σχηματισμοί αλεξιπτωτιστών, τους οποίους είχα δημιουργήσει ο ίδιος».
Εφημερίδα ΧΡΟΝΟΣ του Τόκιο: «Προτείνουμε ως ζήτημα υπέρτατου καθήκοντος τιμής, όπως δημιουργηθεί έκτακτο «Τάγμα των Ιπποτών της Κρήτης”, για να τιμηθεί με ειδικό παράσημο κάθε πολίτης, κάθε στρατιώτης και κάθε αξιωματικός που έλαβε μέρος στην ενδοξότερη μάχη της ιστορίας, τη Μάχη της Κρήτης».
Πάτρικ Φέρμορ (Άγγλος ταγματάρχης που συμμετείχε στην απαγωγή του Κράιπε και που λάτρεψε την Κρήτη. Οι Κρητικοί μάλιστα του έδωσαν και το παρατσούκλι “Φιλεντέμ”): «Κατά τη Μάχη της Κρήτης, η ανδρεία και το πνεύμα των Κρητών γέμισαν τις σελίδες του παγκόσμιου τύπου. Η μάχη αυτή έγινε θρύλος και στα μάτια ολόκληρου του κόσμου η λέξη «Κρητικός» έγινε συνώνυμη με τις λέξεις «Πολεμιστής» και «Ήρως».
