ΣΕΛΙΔΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ /1
Πρώτη απόπειρα οικοπεδοποίησης του δάσους Υμηττού στην Ηλιούπολη*
Όπως αφηγείται ο Θαν. Λώλας, παλιός Αντιδήμαρχος (εφημερίδα ΑΛΗΘΕΙΑ Νο 43 - Απρίλης 1980):
“… Το 1951 – 52 ήταν η εποχή που η Αθήνα είχε γεμίσει επαρχιώτες. Μετά την κατοχή και τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου, χιλιάδες επαρχιώτες κατέκλυσαν την Αθήνα για να βρουν εργασία και ασφάλεια, γιατί στην ύπαιθρο οργίαζε η παρακρατική τρομοκρατία. Όλοι αυτοί έπρεπε να στεγαστούν και για να χτίσουν σπίτια χρειάζονταν οικόπεδα.
Η Ηλιούπολη την εποχή εκείνη δεν είχε καλύψει το 10% από οικοδομές στο εγκεκριμένο σχέδιό της, τα οικόπεδα ήταν απούλητα και μάλιστα ο (δήθεν ιδιοκτήτης) Νάστος τα έσπερνε κριθάρι.
Η Επιχείρηση Νάστου έκανε διάνα στις προβλέψεις της σχετικά με τη ζήτηση οικοπέδων και παρά το γεγονός ότι διέθετε χιλιάδες οικόπεδα εντός σχεδίου, δεν άφησε ανεκμετάλλευτη την περίσταση... Άρχισε να χωρίζει σε οικόπεδα (και να πουλά) ...το ανατολικό τμήμα της πόλης στις παρυφές του Υμηττού ...χωρίς να επιδιώξει να το εντάξει στο σχέδιο πόλεως... Αφού όμως τελείωσαν τα τοπογραφικά συνεργεία, για να γίνει η χάραξη των οικοπέδων, έπρεπε να ανοίξουν οι δρόμοι. Τότε μπήκαν οι μπουλντόζες και άρχισαν να σκάφτουν τα χώματα και να ξεριζώνουν τα δέντρα. Κι όταν προχώρησαν βαθιά μέσα στο δάσος, τότε οι Ηλιουπολίτες συνειδητοποίησαν τη μεγάλη ζημιά που γινόταν σε βάρος τους, δηλαδή την καταστροφή του δάσους.
Η αντίδρασή τους ήταν άμεση: Πραγματοποίησαν ένα μεγάλο συλλαλητήριο στην κεντρική πλατεία. Διαμαρτυρήθηκαν για τις ενέργειες αυτές του Νάστου να οικοπεδοποιήσει το δάσος. Αμφισβήτησαν την κυριότητα του Νάστου σε αυτούς τους χώρους. Ζήτησαν από το κράτος να προστατέψει το δάσος. Ζήτησαν να ελεγχθούν οι τίτλοι κυριότητας του Νάστου.
Αποτέλεσμα ήταν η επέμβαση του Υπουργείου Γεωργίας, το οποίο απέβαλε τον Κ. Νάστο από το δάσος του Υμηττού που μέχρι τότε εκμεταλλευόταν (μάζευε το ρετσίνι από τα πεύκα), περιέφραξε τη δασική έκταση με συρματοπλέγματα και κήρυξε αναδασωτέα περιοχή την ενδιάμεση έκταση από τα όρια του σχεδίου πόλεως της Κοινότητας Ηλιούπολης και μέχρι το συρματόπλεγμα της δασικής έκτασης.
Ύστερα από αυτά, πολλοί από τους αγοραστές απειλούσαν να κάνουν μήνυση στο Νάστο ότι τους εξαπάτησε και τους πούλησε οικόπεδα που δεν κατείχε. Ο Νάστος τότε έβγαλε μια ανακοίνωση και καλούσε τους αγοραστές να διαπραγματευτούν μαζί του και όσοι θέλουν οικόπεδα θα τους παραχωρούσε άλλα, εντός του σχεδίου Ηλιουπόλεως, όσοι δεν ήθελαν, θα τους επέστρεφε πίσω τα χρήματά τους. Έτσι κι έγινε. Έμειναν όμως μερικοί που κράτησαν τα αγροτεμάχια και που και σήμερα είναι εκτός σχεδίου. ..."
Αυτά λοιπόν αναφέρει ο Θανάσης Λώλας κι εμείς συμπληρώνουμε ότι ο Νάστος και οι κληρονόμοι του (Σαρλάς, κλπ) απέτυχαν τελικά να οικοπεδοποιήσουν το δάσος, παρόλο ότι είχαν καταφέρει από το 1950 να βγει Βασιλικό Διάταγμα "Περί άρσεως αναδασώσεως εξ εκτάσεως 1.250 στρεμμάτων του ιδιόκτητου δάσους Νάστου της περιφερείας Ηλιουπόλεως" (ΦΕΚ 299 - 18/8/1950).
Δηλαδή, ενώ είχαν καταφέρει με το Διάταγμα να αναγνωριστεί το δάσος σαν ιδιοκτησία τους, τελικά, με τους αγώνες και τις κινητοποιήσεις του λαού, με επικεφαλής τον τότε Πρόεδρο της Κοινότητας Αναστασιάδη, τα πράγματα αντιστράφηκαν και ο Νάστος δέχτηκε την πρώτη του σοβαρή ήττα, η οποία είχε στη συνέχεια ανυπολόγιστα θετικές συνέπειες για την εξέλιξη της Ηλιούπολης.
Έτσι το δάσος Υμηττού σώθηκε για μια ακόμα φορά, όπως είχαν καταφέρει οι Ηλιουπολίτες να το σώσουν και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής από τον κίνδυνο παράνομης υλοτομίας. Σημαντικό ρόλο στη διάσωση του δάσους έπαιξε απ' ότι φαίνεται και ο κατά καιρούς Πρόεδρος της Κοινότητας Παν. Κωνσταντινίδης.
.....................................................................................................................................................
*Στο Κείμενο αυτό περιλαμβάνονται εκτεταμένα αποσπάσματα από το βιβλίο μου «Εδώ κάποτε… Συμβολή στην ιστορία της Ηλιούπολης - Κοινωνικοί Αγώνες στην Ηλιούπολη" B' Eκδοση, 2016
Εδώ, κάποτε...
Συμβολή στην ιστορία
της Ηλιούπολης
του Πάνου Γ. Τότσικα
Το βιβλίο αναφέρεται στην αρχαία και νεότερη ιστορία της περιοχής όπου βρίσκεται η σημερινή Ηλιούπολη.
Επίσης αναφέρεται στην πολεοδομική της εξέλιξη από το «τσιφλίκι Καράς» (1830) και το «μικρό χωρίδιον» Καρά των 94 κατοίκων (1890), στη δημιουργία της Ηλιούπολης (1925) και στη μετεξέλιξή της σε έναν από τους μεγαλύτερους δήμους της χώρας.
Τέλος, στο βιβλίο καταγράφονται οι κοινωνικοί αγώνες ενάντια στους καταπατητές και διεκδικητές της δημόσιας γης της περιοχής, καθώς και ζητήματα που αφορούν τη διαχείριση της τοπικής εξουσίας.
Το βιβλίο «Εδώ κάποτε…» περιλαμβάνει κείμενα, χάρτες, αρχειακό υλικό, έγχρωμες και ασπρόμαυρες φωτογραφίες καθώς και ένα ενδιαφέρον DVD – ταινία του Μάριου Νόττα, διάρκειας μισής ώρας, με σκηνές από την παρέμβαση των κατοίκων της Ηλιούπολης σε ζητήματα που αφορούν την πόλη τους.
